Kimyasal Mutfak Beslenme Biyokimyasının Sanatı ve Bilimi

Bu yazı besin ve beslenme arasındaki ilişkiyi tartışıyor. Yiyecek yediğimiz süre oluşan kimyasal süreçler, bu süreçlerin sağlığımızı iyi mi etkilediği, beslenme bilgimizi daha sıhhatli seçimler yapmak için iyi mi kullanabileceğimiz benzer biçimde mevzuları kapsıyor.

Besin hayatta kalmamız için gereklidir. Muntazam çalışmamız için gereksinim duyduğumuz enerji ve gıdaları sağlar. Sadece besin yakıttan daha fazlasıdır. Bununla birlikte zevk ve keyif deposudur. Yiyecek yeme şeklimiz ve seçtiğimiz yiyecekler sağlığımız ve refahımız üstünde mühim bir etkiye haiz olabilir.

Beslenmenin Önemi

Beslenme, vücudumuzun bizlere enerji sağlamak, dokuları kurmak ve onarmak ve vücut fonksiyonlarımızı tanzim etmek için besinleri kullandığı süreçtir. Genel sağlığımızı ve refahımızı korumak için sıhhatli bir beslenme şarttır. Kalp hastalığı, nüzul, tip 2 diyabet ve birtakım kanser türleri benzer biçimde kronik rahatsızlıkları önlememize destek olabilir.

Değişik Beslenme Türleri

Vücudumuzun gereksinim duyduğu değişik beslenme türleri vardır. Bunlar şunları ihtiva eder:

* Karbonhidratlar: Karbonhidratlar vücudumuzun ana enerji deposudur. Ekmek, makarna, pirinç ve meyveler benzer biçimde yiyeceklerde bulunurlar.
* Proteinler: Proteinler dokuların inşası ve onarımı için gereklidir. Et, balık, kümes hayvanları, yumurta ve fasulye benzer biçimde yiyeceklerde bulunurlar.
* Yağlar: Yağlar vücudumuz için de gereklidir. Bizlere enerji sağlarlar, vitaminleri absorbe etmemize destek olurlar ve organlarımızı korurlar. Sadece doymuş ve trans yağlar benzer biçimde sağlıksız yağların alımını sınırlamak önemlidir.
* Vitaminler: Vitaminler vücudumuzun kendi başına üretemediği temel gıda maddeleridir. Meyveler, sebzeler ve süt ürünleri benzer biçimde muhtelif gıdalarda bulunurlar.
* Mineraller: Mineraller vücudumuzun kendi başına üretemediği temel gıda maddeleridir. Et, balık, kümes hayvanları, yumurta ve fasulye benzer biçimde muhtelif gıdalarda bulunurlar.

Sıhhatli Beslenme Iyi mi Yenir?

Sıhhatli bir rejim, vücudumuzun muntazam emek vermesi için gereksinim duyduğu gıdaları elde eden bir rejimdir. Sıhhatli bir rejim şunları içermelidir:

* Muhtelif meyve ve sebzeler
*Tam tahıllar
* Yağsız protein
* Azca yağlı süt ürünleri
* Sıhhatli yağlar
* Su

Şekerli içecekler, işlenmiş gıdalar ve sağlıksız yağlar benzer biçimde sağlıksız yemek alımımızı sınırlamak da önemlidir.

Muayyen Koşullar İçin Beslenme

Muayyen hastalıkları olan kişilerin muayyen bir rejime uyması gerekebilir. Örnek olarak diyabetli kişilerin karbonhidrat alımını sınırlamaları icap eder. Yüksek kolesterolü olan kişilerin doymuş ve trans yağ alımını sınırlamaları icap eder. Böbrek hastalığı olan kişilerin protein alımını sınırlamaları icap eder.

Beslenme ve Egzersiz

Egzersiz genel sağlığımız ve refahımız için gereklidir. Zayıflamamıza, kronik rahatsızlık riskimizi azaltmamıza ve ruh halimizi iyileştirmemize destek olabilir. Egzersiz hem de kalori yakmamıza ve metabolizmamızı geliştirmemize de destek olabilir.

Çocuklarda Beslenme

Evlatların muntazam bir halde büyümeleri ve gelişimleri için sıhhatli bir rejime gereksinimleri vardır. Çocuklar için sıhhatli bir rejim şunları içermelidir:

* Muhtelif meyve ve sebzeler
*Tam tahıllar
* Yağsız protein
* Azca yağlı süt ürünleri
* Sıhhatli yağlar
* Su

Evlatların şekerli içecekler, işlenmiş gıdalar ve sağlıksız yağlar benzer biçimde sağlıksız besin alımını sınırlamak da önemlidir.

Yaşlılar için Beslenme

Yaşlıların sağlıklarını ve refahlarını korumak için sıhhatli bir rejime gereksinimleri vardır. Yaşlılar için sıhhatli bir rejim şunları içermelidir:

* Muhtelif meyve ve sebzeler
*Tam tahıllar
* Yağsız protein
* Azca yağlı süt ürünleri
* Sıhhatli yağlar
* Su

Yaşlıların şekerli içecekler, işlenmiş gıdalar ve sağlıksız yağlar benzer biçimde sağlıksız besin alımını sınırlamak da önemlidir.

Sıhhatli Atıştırmalıklar

Atıştırmalıklar, öğünler içinde yakıt ikmali yapmanın sıhhatli bir yolu olabilir. Sadece kalorisi ve hasım düşük, sıhhatli atıştırmalıkları tercih etmek önemlidir. Birtakım sıhhatli atıştırmalıklar şunları ihtiva eder:

* Meyve
* Sebzeler
* Yoğurt
*Tam buğdaylı krakerler
* Fındık

Hususiyet	Tarif
Biyokimya	Canlılarda gerçekleştirilen kimyasal süreçlerin incelenmesi
Mutfak Kimyası	Kimyasal prensiplerin pişirmeye uygulanması
Beslenme Bilimi	Besin ve sıhhat arasındaki birlikteliğin incelenmesi
Moleküler Gastronomi	Besinlerin pişirilmesi esnasında gerçekleştirilen kimyasal ve fizyolojik değişimleri inceleyen bilim dalı
Besin Kimyası	Gıdanın kimyasal bileşimi ve özelliklerinin incelenmesi

II. Beslenmenin Önemi

Beslenme sağlığımız ve refahımız için gereklidir. Bizlere çalışmamız için ihtiyaç duyulan enerjiyi sağlar, büyümemize ve gelişmemize destek sunar ve bizi hastalıklardan korur.

Vücudumuzun muntazam emek vermesi için gereksinim duyduğu altı temel gıda vardır: karbonhidratlar, proteinler, yağlar, vitaminler, mineraller ve su.

Karbonhidratlar vücudumuzun ana enerji deposudur. Ekmek, pirinç, makarna ve patates benzer biçimde yiyeceklerde bulunurlar.

Proteinler dokuların inşası ve onarımı için gereklidir. Et, balık, kümes hayvanları, yumurta ve fasulye benzer biçimde yiyeceklerde bulunurlar.

Yağlar sağlığımız için de gereklidir. Vitaminlerin emilmesine, organlarımızın korunmasına ve bizlere enerji sağlanmasına destek olurlar.

Vitaminler ve mineraller muhtelif vücut fonksiyonları için gereklidir. Metabolizmamızı düzenlemeye, kemik oluşumuna ve bizi hastalıklardan korumaya destek olurlar.

Su hayat için gereklidir. Vücut ağırlığımızın %60’ından fazlasını oluşturur ve muhtelif vücut fonksiyonlarında rol oynar.

İhtiyacımız olan gıdaları elde eden sıhhatli bir rejim yiyecek, genel sağlığımız ve refahımız için fazlaca önemlidir.

III. Değişik Beslenme Türleri

Her biri vücudumuzun gıdayı kullanma şeklinin muayyen bir yönüne odaklanan birçok değişik beslenme türü vardır. En yaygın beslenme türlerinden bazıları şunlardır:

• Karbonhidrat beslenmesi
• Protein beslenmesi
• Yağ beslenmesi
• Vitamin beslenmesi
• Mineral beslenme
• Su beslenmesi

Her beslenme türü genel sağlığımız ve refahımızda mühim bir rol oynar. Örnek olarak, karbonhidratlar bedenimize enerji sağlar, proteinler dokuların oluşmasına ve onarılmasına destek sunar, yağlar esansiyel yağ asitlerini sağlar, vitaminler vücudumuzun muntazam çalışmasına destek sunar, mineraller vücudumuzun kemik ve diş oluşturmasına destek sunar ve su vücudumuzun sulu kalmasına destek sunar.

Sağlığı korumak için değişik gıda türlerinin tümünü içeren dengeli bir beslenme önemlidir.

IV. Sıhhatli Beslenme Iyi mi Yenir?

Sıhhatli bir rejim, vücuda muntazam emek vermesi için gereksinim duyduğu gıdaları elde eden rejimdir. Bu besinler içinde karbonhidratlar, proteinler, yağlar, vitaminler ve mineraller bulunur. Sıhhatli bir rejim hem de bol bol meyve, sebze ve tam tahıl ihtiva eder.

Sıhhatli bir rejim yiyecek, sıhhatli bir kilonun korunmasına, kalp hastalığı, nüzul, tip 2 diyabet ve birtakım kanser türleri benzer biçimde kronik rahatsızlık riskinin azaltılmasına ve genel sıhhat ve refahın iyileştirilmesine destek olabilir.

Sıhhatli beslenmenin birçok değişik yolu vardır. Aşağıdaki ipuçları başlamanıza destek olabilir:

• Bütün gıda gruplarından muhtelif yiyecekler yediğinizden güvenli olun.
• Rafine edilmiş tahıllar yerine tam tahılları tercih edin.
• Doymuş ve trans yağ alımınızı sınırlayın.
• Yağsız protein kaynaklarını seçin.
• Bol bol meyve, sebze ve tam tahıl yiyin.
• İlave şeker alımınızı sınırlayın.
• Bolca su iç.

Sıhhatli beslenmenin iyi mi yapılacağı hakkındaki daha çok informasyon için doktorunuzla ya da kayıtlı bir diyetisyenle konuşun.

V. Hususi Durumlarda Beslenme

Birçok kronik hastalığın önlenmesinde ve tedavisinde beslenme mühim bir rol oynamaktadır. Örnek olarak sıhhatli bir beslenme, kalp hastalığı, nüzul, tip 2 diyabet ve birtakım kanser türlerinin riskini azaltmaya destek olabilir.

Beslenmenin muayyen durumların yönetilmesine destek olabileceği birçok değişik yol vardır. Örnek olarak meyve, sebze ve tam tahıllardan varlıklı bir beslenme kan basıncını ve kolesterol seviyelerini düşürmeye destek olabilir. Doymuş yağ ve kolesterol açısından düşük bir rejim, kalp hastalığı riskini azaltmaya destek olabilir.

Ek olarak birtakım besinler birtakım kronik durumların semptomlarının iyileştirilmesine destek olabilir. Örnek olarak, omega-3 yağ asitleri depresyonlu kişilerde inflamasyonu azaltmaya ve ruh halini iyileştirmeye destek olabilir.

Kronik bir rahatsızlığınız var ise beslenmenin belirtilerinizi yönetmenize iyi mi destek olabileceği hikayesinde doktorunuzla konuşmanız önemlidir. Doktorunuz bireysel ihtiyaçlarınıza nazaran uyarlanmış bir rejim önerebilir.

VI. Beslenme ve Egzersiz

Egzersiz sıhhatli bir hayat tarzının mühim bir parçasıdır. Sıhhatli bir kiloyu korumanıza, kronik rahatsızlık riskinizi azaltmanıza ve ruh halinizi iyileştirmenize destek olabilir. Egzersiz yaptığınızda vücudunuz kalori yakar ve yediğiniz yemeklerden gelen enerjiyi kullanır. Bu, sıhhatli bir kiloyu korumanıza ya da aşırı şişman ya da obezseniz zayıflamanıza destek olabilir. Egzersiz ek olarak kalp hastalığı, nüzul, tip 2 diyabet ve birtakım kanser türleri riskinizi azaltmanıza da destek olabilir. Ek olarak ruh halinizi ve uyku kalitenizi de iyileştirebilir.

Egzersiz oluşturmaya yeni başlıyorsanız, az az başlayın ve az az egzersizlerinizin süresini ve yoğunluğunu artırın. Herhangi bir sıhhat sorununuz var ise egzersiz programına başlamadan ilkin doktorunuzla konuşun.

Egzersizi hayat kişiliğinize dahil etmek için birtakım ipuçları:

• Hoşunuza giden ve bağlı kalacağınız bir aktivite bulun.
• Yavaş başlayın ve egzersizlerinizin yoğunluğunu ve süresini kademeli olarak artırın.
• Kendinize realist hedefler belirleyin.
• Programınızda egzersize süre ayırın.
• Arkadaşlarınızı ve ailenizi antrenmanlarınıza katılmaya teşvik edin.

Egzersiz sıhhatli bir hayat tarzının mühim bir parçasıdır. Bunu rutininizin bir parçası haline getirerek genel sağlığınızı ve refahınızı iyileştirebilirsiniz.

VII. Çocuklarda Beslenme

Evlatların yetişkinlerden değişik beslenme gereksinimleri vardır ve onların muntazam bir halde büyümeleri ve gelişimleri için gereksinim duydukları gıdaları aldıklarından güvenli olmak önemlidir. Çocuklar için sıhhatli bir beslenme, bol bol meyve, sebze ve tam tahılın yanı sıra yağsız protein ve azca yağlı süt ürünlerini de içermelidir. Çocuklar ek olarak bol bol sıvı, bilhassa su almalıdır.

Evlatların hususi beslenme gereksinimlerinden bazıları şunlardır:

• Karbonhidratlar: Karbonhidratlar vücudun ana enerji deposudur ve evlatların büyümesi ve gelişmesi için gereklidir. İyi karbonhidrat kaynakları içinde meyveler, sebzeler ve tam tahıllar bulunur.
• Protein: Protein dokuların inşası ve onarımı için gereklidir ve hem de çocuğun bağışıklık sistemi için de önemlidir. İyi protein kaynakları içinde yağsız et, balık, kümes hayvanları, fasulye ve fındık bulunur.
• Yağlar: Yağlar çocuğun beyin gelişimi için gereklidir ve hem de vitamin ve minerallerin emilmesine de destek sunar. İyi yağ kaynakları içinde zeytinyağı, avokado, fındık ve tohumlar bulunur.
• Vitaminler ve mineraller: Vitaminler ve mineraller çocuğun genel sağlığı ve refahı için gereklidir. İyi vitamin ve mineral kaynakları içinde meyveler, sebzeler ve tam tahıllar bulunur.

Çocuğunuzun gereksinim duyduğu gıdaları almadığından endişeleniyorsanız doktorunuzla ya da kayıtlı bir diyetisyenle konuşun. Evladınız için doğru olan sıhhatli bir beslenme planı oluşturmanıza destek olabilirler.

Yaşlılar için Beslenme

İnsanlar yaşlandıkça beslenme gereksinimleri da değişmiş olur. Bunun sebebi, azalan fizyolojik aktivite, metabolizmadaki değişimler ve artan kronik rahatsızlık riski benzer biçimde bir takım faktördür.

Yaşlılar meyve, sebze ve tam tahıllardan varlıklı bir rejim yemelidir. Ek olarak doymuş yağ, kolesterol ve sodyum alımını da sınırlamalıdırlar.

Yaşlılar için mühim olan birtakım spesifik besinler şunlardır:

• Protein: Protein, kas dokusunun inşası ve onarımı için gereklidir. Yaşlılar günde vücut ağırlığının kilogramı başına ortalama 0,8 gram protein tüketmelidir.
• Kalsiyum: Kalsiyum kemik sağlığı için önemlidir. Yaşlılar günde ortalama 1.200 miligram kalsiyum tüketmelidir.
• D Vitamini: D vitamini kalsiyum emilimi için önemlidir. Yaşlılar günde ortalama 600 internasyonal ünite D vitamini tüketmelidir.
• Demir: Demir, kırmızı kan hücresi üretimi için önemlidir. Yaşlılar günde ortalama 8 miligram demir tüketmelidir.
• Folat: Folat, DNA sentezi ve hücre bölünmesi için önemlidir. Yaşlılar günde ortalama 400 mikrogram folat tüketmelidir.

İhtiyaç duydukları gıdaları rejimlerinden alamayan yaşlıların takviye alması gerekebilir.

Kayıtlı bir diyetisyen, yaşlıların bireysel gereksinimlerini karşılayan sıhhatli bir rejim oluşturmalarına destek olabilir.

IX. Sıhhatli Atıştırmalıklar

Sıhhatli atıştırmalıklar, öğün aralarında aşırı yemeden açlığınızı gidermenin mükemmel bir yoludur. Ek olarak sıhhatli ve enerji dolu kalmak için ihtiyacınız olan gıdaları almanıza da destek olabilirler. Sıhhatli atıştırmalıklar kura çekmek için birtakım ipuçları:

• Lif ve protein payı yüksek atıştırmalıkları tercih edin. Bu besinler kendinizi tok ve doyum hissetmenize destek olacak, böylece ondan sonra aşırı yiyecek yeme olasılığınız azalacaktır.
• Şekerli atıştırmalıklardan kaçının. Bu atıştırmalıklar kan şekeri seviyelerinde ani yükselişlere niçin olabilir, bu da arzu ve aşırı yemeye yol açabilir.
• Taze ve işlenmemiş atıştırmalıkları tercih edin. Bu atıştırmalıkların, işlenmiş atıştırmalıklardan ziyade besinlerle dolu olma olasılığı daha yüksektir.
• Evde kendi atıştırmalıklarınızı hazırlayın. Bu sayede malzemeleri denetim edebilir ve atıştırmalıklarınızın sıhhatli olduğu için güvenli olabilirsiniz.

İşte birtakım sıhhatli atıştırmalık fikirleri:

• Meyve ve yoğurt
• Humuslu sebze çubukları
• Tam buğdaylı peynirli kraker
• Sert haşlanmış yumurta
• Meyve ve fındık ile yulaf ezmesi

Sıhhatli atıştırmalıklar seçerek sıhhatli beslenme hedeflerinizi takip edebilir ve aşırı yemekten kaçınabilirsiniz.

S: Beslenme ve biyokimya arasındaki ayrım nelerdir?

C: Beslenme, vücudun işleyişi için gıdayı iyi mi kullandığının incelenmesidir; biyokimya ise vücutta gerçekleştirilen kimyasal süreçlerin incelenmesidir.

Sual: Değişik beslenme türleri nedir?

C: Üç ana beslenme türü vardır: makro besinler, mikro besinler ve fitokimyasallar. Makro besinler vücudun büyük miktarlarda gereksinim duyduğu karbonhidratlar, proteinler ve yağlar benzer biçimde besinlerdir. Mikro besinler, vitamin ve mineraller benzer biçimde vücudun minik miktarlarda gereksinim duyduğu besinlerdir. Fitokimyasallar bitkilerde bulunan ve sağlığa yararları olan bileşiklerdir.

Sual: Iyi mi sıhhatli beslenebilirim?

C: Sıhhatli bir beslenme muhtelif meyveleri, sebzeleri, tam tahılları ve yağsız proteini ihtiva eder. Bununla birlikte sağlıksız yağların, ilave şekerlerin ve tuzun sınırlandırılmasını da ihtiva eder.